Mysteries of Si Thep: Uncovering the Forgotten Legacy of Ancient Buddhism
ร่วมค้นความเกี่ยวเนื่องศรีเทพเมืองเก่า 2500 ปีกับนิกายต่างๆ โดยดร.กิจชัย เอื้อเกษม
Embark on an enchanting quest to uncover the connections between the 2,500-year-old ancient city of Sri Thep and various sects, guided by the wisdom of Dr. Kitchai Uearkesorn.
เมืองโบราณศรีเทพที่เพิ่งขึ้นทะเบียนมรดกโลกไปเร็วๆ นี้ค่ะ มีหลักฐานทางศาสนาพุทธหรือไม่อย่างไรคะ
The ancient city of Sri Thep, which has only recently been inscribed as a World Heritage Site, possesses any Buddhist religious evidence or not?
ครับก่อนอื่นชื่อเมืองศรีเทพ เป็นชื่อที่ทางกรมศิลปากร ได้ใช้เรียกชื่อเมืองโบราณแห่งนี้ ซึ่งค้นพบโดยพระเจ้าบรมวงศ์เธอสมเด็จกรมพระยาดํารงราชานุภาพ เมื่อปี 2447 มาแล้ว ชาวบ้านเรียกชื่อเมืองนี้ว่าเมืองอภัยสาลีหรือเมืองไพสาลี เมืองนี้มีที่ตั้งสําคัญมาก เป็นชัยภูมิที่สามารถเป็นจุดแลกเปลี่ยนสินค้าหรือว่าทรัพยากรต่างๆ จากดินแดนภายใน ไปสู่ภูมิภาคต่างต่างของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้ ฉะนั้นก็นับว่าเป็นเมืองที่มีความสําคัญทางเศรษฐกิจมากทีเดียว
Firstly, the name "Sri Thep" is a designation used by the Fine Arts Department for this ancient city, discovered by His Royal Highness Prince Damrong Rajanubhab in 1904. Locally, it is referred to as "Muang Aphai Salī" or "Muang Phai Salī." This city holds a position of great significance, serving as a strategic location for the exchange of goods and resources from the interior lands to the various regions of Southeast Asia. Thus, it stands as a city of considerable economic importance.
ในเมืองนี้ เริ่มต้นจากการเป็นชุมชนเกษตรกรรมเมื่อ 2500 ปีมาแล้ว แล้วก็ในปีถัดมาประมาณ1700 ถึง1500 ปี ก็เปลี่ยนแปลงเป็นชุมชนเมืองขึ้นมา เมื่อได้สัมผัสกับอิทธิพลอารยธรรมภายนอก เช่นอิทธิพลอารยธรรมของทางอินเดีย ทางเขมรโบราณ ก็ได้เปลี่ยนแปลงเป็นชุมชนในอารยธรรมทวารวดี เมื่อประมาณ 1200 ปีมาแล้ว และก็เปลี่ยนเป็นชุมชนในอารยธรรมของเขมรโบราณในระยะถัดมา
In this city, the journey began as an agricultural community some 2,500 years ago. Then, in the subsequent years, around 1,700 to 1,500 years past, it transformed into an urban settlement upon encountering influences from foreign civilizations, such as the Indian and the ancient Khmer influences. This led to its evolution into a community within the Dvaravati civilization roughly 1,200 years ago, and eventually, it shifted to become a part of the ancient Khmer civilization in the following period.
ในเมืองโบราณนี้เองมีหลักฐานทางโบราณคดีที่ทําให้เราได้ทราบว่า ชุมชนนี้นับถือพระพุทธศาสนาทางเถรวาท ทางมหายาน แล้วก็มีศาสนาอื่นก็คือพราหมณ์ฮินดูอยู่ด้วย นักวิชาการกล่าวไว้ว่า ศาสนาพุทธที่เข้ามาในเมืองศรีเทพในระยะต้นนั้นก็คือศาสนาพุทธในนิกายเถรวาท เข้ามาในช่วงพุทธศตวรรษที่ 11 หลักฐานก็คือมีศิลาจารึก เย ธัมมา อยู่อย่างน้อยสองชิ้นนะครับ
In this ancient city, archaeological evidence reveals that the community embraced Theravada Buddhism, Mahayana Buddhism, as well as Hinduism under Brahmanism. Scholars have stated that Buddhism entered the city of Sri Thep in its early phase as Theravada Buddhism around the 11th Buddhist century. The evidence for this includes at least two inscribed stone pillars, known as "Yeh Dhamma."
เย ธัมมาคืออะไร เย ธัมมา ก็คือคาถาภาษาบาลีที่ปรากฏอยู่ในศิลาจารึก อันนี้เนี่ยเขียนไว้ว่า เย ธมฺมา เหตุปปฺภวา เยสํ เหตุํ ตถาคโต อาห
เตสญฺจ โย นิโรโธ เอวํ วาที มหาสมโณ
What is "Yeh Dhamma"? "Yeh Dhamma" refers to a Pali incantation inscribed on stone pillars. This particular inscription reads: "Ye dhammā hetuppabhavā, yesam hetum tathāgato āha; tesañca yo nirodho, evam vādī mahāsamaṇo."
ขอเน้นตรง เยสํ เหตุํ ตถาคโต ก็อาจจะไม่ตรงกับในพระไตรปิฎกนัก แต่ว่าจากคําอ่านอักษรปาลวะของศิลาจารึกในเมืองศรีเทพนั้น อ่านได้เช่นนั้น ก็เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว
It must be highlighted that "เยสํ เหตุํ ตถาคโต" may not align precisely with the texts within the Pali Canon. However, the unique interpretation from theปาลวะ script inscriptions found in the city of Sri Thep reads thus, marking its distinct character.
คําแปลก็คือว่า ธรรมเหล่าใด เกิดแต่เหตุ พระตถาคตทรงแสดงเหตุแห่งธรรมเหล่านั้นและความดับแห่งธรรมเหล่านั้น
The translation is thus: "Whatever Dhammas arise from causes, the Tathagata has declared the cause of those Dhammas and their cessation."
คาถา เย ธัมมา นี่ถือว่าเป็นหัวใจพระพุทธศาสนา ตัดมาจากข้อความในพระวินัยปิฎก ตอนที่เกี่ยวกับพระสารีบุตรและก็พระโมคคัลลาน์อัครสาวกทั้งสองท่านได้บรรพชา ครั้งนั้นทั้งพระสารีบุตรพระโมคคัลลาน์ก็ยังเป็นปริพาชกอยู่ในสํานักของสัญชัย วันหนึ่งก็ได้มาพบท่านพระอัสสชิซึ่งเป็นหนึ่งในปัญจวัคคีย์ ท่านมีอาการที่สงบเรียบร้อย สารีบุตรปริพาชกในตอนนั้นก็เลยศรัทธา รอจนได้โอกาสก็เลยเข้าไปถามถึงธรรมะที่ท่านพระอัสชิเนี่ยได้เรียนรู้อยู่ ถามว่าท่านอยู่สํานักใดเป็นต้น ท่านพระอัสชิเนี่ยก็ตอบท่านไปด้วยคาถาเย ธัมมาเนี่ย ที่เมื่อกี้อ่านให้ฟัง ผลก็คือพระสารีบุตรก็ได้ดวงตาเห็นธรรม
The incantation "Yeh Dhamma" is considered the heart of Buddhism, extracted from a passage in the Vinaya related to Sariputta and Moggallana, the Buddha's two chief disciples, at the time of their ordination. At that time, both were still ascetics in the company of Sanjaya. One day, they encountered Assaji, one of the first five disciples of the Buddha, whose demeanor was calm and composed. Moved by faith, Sariputta, the ascetic, seized the opportunity to inquire about the Dharma Assaji had learned, asking under whose guidance he practiced. Assaji responded with the "Yeh Dhamma" incantation we have discussed. As a result, Sariputta attained enlightenment.
คาถานั้นก็เลยมีความสําคัญเรียกกันว่า คาถาเย ธัมมา นอกจากศิลาจารึกคาถาเย ธัมมา ที่ผมได้พูดไปก็ยังมีหลักฐานอื่นอย่างเช่น จารึกนะครับบนฐานประติมากรรมอยู่ประมาณสองชิ้นบางชิ้นก็จะมีทั้งทางด้านหน้าและด้านหลัง บางชิ้นก็จะมีด้านเดียวกล่าวว่าเป็นหลักฐานทางเถรวาทนี้ก็เพราะว่าใช้ภาษาบาลี แต่ว่าก็ด้วยการจารึกอักษรปาลวะที่มีอายุราวประมาณพุทธศตวรรษที่ 11 ถึง 13
Thus, this incantation holds great importance, known as the "Yeh Dhamma" chant. Besides the inscribed stone pillars featuring the "Yeh Dhamma" chant I have mentioned, there are other evidences, such as inscriptions on the bases of sculptures, about two pieces, some with inscriptions on both the front and back, and some on one side only. These are considered evidence of Theravada Buddhism because they are in Pali language. However, the use of ปาลวะ script in these inscriptions, dating from the 11th to 13th Buddhist centuries, further underscores their significance.
นอกจากนั้นก็ยังมีเศษส่วนชิ้นส่วนของจารึกโบราณประทับอยู่ที่ตรงพระพุทธรูปซึ่งชํารุดแตกหัก ก็มีคาถาเย ธัมมา อยู่ตรงนั้นเหมือนกัน เป็นอักษรปาลวะในรุ่นศตวรรษที่ 11 ถึง13 ฉะนั้นเราก็พอจะพูดได้ว่าในยุคแรกๆ ของเมืองศรีเทพ ก็มีพระพุทธศาสนาคติเถรวาทอยู่ในเมืองนั้น
Furthermore, fragments of ancient inscriptions have been found on damaged Buddha statues, bearing the "Yeh Dhamma" chant as well. These are in Pali script from the 11th to 13th centuries. Hence, we can say that in the early eras of the city of Sri Thep, Theravada Buddhist doctrine was present.
นอกจากหลักฐานทางศิลาจารึกแล้ว ยังมีโบราณสถานขนาดใหญ่มากเลย ในเมืองศรีเทพคือเขาคลังใน ปัจจุบันนี้โบราณสถานแห่งนี้ก็เหลือเพียงรากฐาน ขนาด 28 คูณ 44 เเมตรแล้วก็สูงประมาณ12 เมตร พื้นฐานด้านล่างนี้ส่วนใหญ่เป็นสิลาแลง ส่วนบนของโบราณสถานแห่งนี้จะเป็นลานกว้าง สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นที่ประดิษฐานสถูปหรือมณฑป หรือวิหารโบราณมาก่อน แล้วก็ในลานกว้างส่วนที่เหลือก็อาจจะเป็นบริเวณที่ใช้ประกอบพิธีกรรม เป็นที่น่าสังเกตว่าโบราณสถานแห่งนี้ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ซึ่งจะแตกต่างจากโบราณสถานทางศาสนาพราหมณ์ฮินดู ซึ่งอยู่บริเวณใกล้เคียงหันหน้าไปทางทิศตรงกันข้ามรอบๆ โบราณสถานแห่งนี้ ยังมีรากฐานของอาคารโบราณหรืออยู่ ก็เลยสันนิษฐานว่า ที่นี่อาจจะต้องมีขอบเขตที่กว้างใหญ่มาก แล้วก็มีกําแพงเนี่ยล้อมรอบอยู่
Besides the evidence from inscriptions, there exists a significant archaeological site in the city of Sri Thep, known as Khao Klang. Today, only the foundation remains, measuring 28 by 44 meters and approximately 12 meters in height. The base is predominantly made of laterite, while the upper part of the site features a wide platform. It is conjectured that this might have been the site for a stupa, mandapa, or an ancient vihara previously, and the remaining wide area could have been used for ritual purposes. Notably, this site faces east, which contrasts with nearby Hindu Brahmanic religious sites that face the opposite direction. Surrounding this site, there are also foundations of ancient buildings, suggesting that this area might have been extensive and enclosed by walls.
พระพุทธศาสนาที่กล่าวถึง ที่บอกว่าเป็นเถรวาท ยังไม่มีหลักฐานยืนยันว่าเป็นเถรวาทมาจากศรีลังกา เพราะว่าอักษรปาลวะที่ปรากฏอยู่ในศิลาจารึกเย ธัมมานั้น เป็นที่นิยมใช้กันเฉพาะในอินเดียภาคใต้เท่านั้น แล้วก็ยังไม่พบจารึกภาษาบาลีที่ใช้อักษรปาลวะ ปรากฏอยู่ในเกาะศรีลังกา ในช่วงพุธศตวรรษที่ 11 ถึง 13 นี้เองที่ได้กล่าวไปว่าศาสนาพุทธในเมืองศรีเทพเป็นคติของเถรวาท ไม่ได้แปลว่าชาวเมืองจะนับถือพุทธศาสนาเถรวาทเพียงประการเดียว ก็ยังมีหลักฐานโบราณคดีของศาสนาพราหมณ์ฮินดู ไวษณพนิกายปรากฏขึ้นชาวเมืองก็คงนับถือไปพร้อมพร้อมกัน เพราะว่ามีเทวรูปของพระนารายณ์ พระกฤษณะ พระสุริยะให้เราเห็น ได้ขุดค้นพบในเมืองโบราณศรีเทพนี้ด้วยครับ
The Buddhism referred to as Theravada mentioned in the context lacks direct evidence to confirm its origins from Sri Lanka, as the ปาลวะ script found in the "Yeh Dhamma" inscriptions was popularly used only in South India. Furthermore, no Pali inscriptions using the ปาลวะ script have been found in Sri Lanka during the 11th to 13th Buddhist centuries. Thus, stating that the Buddhism in the city of Sri Thep was of the Theravada tradition does not mean the city's inhabitants exclusively practiced Theravada Buddhism. Archaeological evidence of Hindu Brahmanism and the Vaishnavism sect has also been discovered, indicating that the city’s residents likely revered these religious practices simultaneously. This is supported by the discovery of deity statues of Narayana, Krishna, and Surya within the ancient city of Sri Thep.
0 ความคิดเห็น: